Er zijn veel verschillende benamingen voor de Zirbe boom:
- Zirbe
- Zirm
- Zirbelkiefer – vooral in Duitsland
- Arve – vooral in Zwitserland
- Arbe
- Arole
- Petschl – vooral in Zuid-Tirol
- Swiss Stone Pine is de Engelse benaming
- Alpenden zoals wij de Zirbe in Nederland noemen
De Latijnse benaming is Pinus Cembra.
Al eeuwen lang maken de bewoners van de Alpen dankbaar gebruik van de positieve eigenschappen van de Zirbe.
Inmiddels is ook wetenschappelijk bewezen dat de Zirbe een positieve invloed heeft op de mens.
Waar komt de Zirbe oorspronkelijk vandaan?
Voor de laatste ijstijd kwam de Zirbe voornamelijk voor in Siberië.
Na de laatste ijstijd, richting Europa
De laatste ijstijd duurde ca. 100.000 jaar en daar kwam ongeveer 10.000 jaar geleden een einde aan.
Na de ijstijd bereikte de Zirbe langzaam maar zeker Europa via de Balkan naar de zuidzijde van de Alpen, in de Po-vlakte.
Door het terugtrekken van de gletsjers verplaatste de Zirbe zich steeds meer richting de noordelijke Alpen.
Door de stijging van de temperatuur komt de boom steeds meer op hogere hoogte voor.
Waar komt de Zirbe voor?
De Zirbe (Pinus Cembra) komt nu nog voor in drie gebieden:
- Alpen
- Karpaten
- Transsylvanische Alpen (Roemenië)
Boomgrens
De Zirbe is een echte bergbewoner, ze gedijt het beste in de zogenaamde ‘Kampfzone’ of ‘Krummholzzone’, een dusdanig hoogte dat ze altijd een strijd moet leveren om te kunnen overleven.
Doordat de boom zich steeds moest aanpassen aan de omstandigheden is het ook zo’n sterke boom geworden.
In lager gelegen gebieden, zo rond de 1600 meter voelt de Zirbe zich niet zo thuis, het is een boomsoort die langzaam groeit en daar wordt ze ‘overmeesterd’ door de sneller groeiende larix, den en spar.
Levenskracht
De boom heeft een enorme levenskracht.
Vandaar dat we de boom ook op grote hoogte tegenkomen, rondom de bosgrens of zelfs boven de boomgrens.
Bosgrens in het noorden ligt op ca. 1800 tot 2000 meter.
In het zuiden ligt de bosgrens tussen de 2000 en 2200 meter.
De boomgrens aanzienlijk hoger, tussen de 2400 en 2700 meter.
Eenling
De Zirbe (Pinus Cembra) die in de Alpen voorkomt is eigenlijk een beetje een ‘einzelgänger’.
Soms komen we kleine groepjes tegen maar in de meeste gevallen is het echt een eenling.
In tegenstelling tot de verwante Pinus Siberica in Siberië, hier komen hele grote bossen voor.
Extreem warm, extreem koud
De Zirbe komt voor op een hoogte van 1300 tot 2700 meter.
Gemiddeld wordt de boom zo’n 400 jaar oud, maar 1000 jaar is ook mogelijk.
Na ongeveer 40 jaar gaat de boom de eerste vruchten dragen.
Daarnaast kan ze ook hele grote temperatuursverschillen aan van -40 graden tot +50 graden (warmte van de stenen/rotsen)
Hoge leeftijd
Doordat deze boomsoort zich heel goed kan aanpassen aan de omstandigheden kan ze ook heel oud worden.
Samen met de eik, taxusboom en de linde behoort de Pinus Cembra tot de boomsoorten met de hoogste levensverwachting.
De vorst strategie
De boom heeft een eigen strategie ontwikkeld om zichzelf te beschermen tegen de vorst.
Aan de buitenzijde van de cellen worden namelijk ijskristallen gevormd zodat de cellen niet kunnen beschadigen maar wel uitdrogen, zo kunnen de cellen niet bevriezen.
En in de ‘waterleidingen’ van de naalden wordt de druk hoog gehouden, zo kan een goede water toevoer ook bij extreme vorst gegarandeerd blijven.
Al bij -5 graden kunnen de naalden de assimilatie weer opnemen.
Bij andere boomsoorten ontbreekt dit mechanisme.
Ze verdraagt ook een extreem zure bodem, pH waarde en voedingsstoffen zijn ook minder belangrijk voor de boom.
Bescherming
De Zirbe biedt ook veel bescherming tegen al het natuurgeweld.
Bliksem – hagel – steenslag – lange winters, de Zirbe kan er tegen.
Door het uitgebreide wortelstelsel kan ze storm en wind doorstaan, maar ook aardverschuivingen en lawines worden ‘opgevangen’ door deze stoere boom.
Zelfgenezend
Door het hoge hars gehalte is de Zirbe ook in staat zichzelf ‘te genezen’ na bijvoorbeeld blikseminslag of beschadigingen van sneeuwdruk en storm.
Vooral de oudere bomen zien er niet meer zo heel fraai uit omdat ze allerlei harde weersomstandigheden hebben moeten doorstaan.
Boom van het jaar 2011
In 2011 is de Pinus Cembra uitgeroepen tot boom van het jaar.
Lees hier meer over de eigenschappen en producten van Zirbe of ga naar de webshop Zirbewinkel.nl
